คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ร่วมกับ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จำป่าหวาย ผู้นำชุมชน และชาวบ้านชุมชนบ้านสันกลาง ตำบลจำป่าหวาย จังหวัดพะเยา จัดโครงการ “สันกล๋างใส่ใจ๋ ออกก๋ำลังก๋าย ห่างไกล๋โรค”
เมื่อวันศุกร์ที่ 6 - 8 ธันวาคม 2562 ที่ผ่านมา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา โดย อาจารย์ วิมลมาศ จันทร์เชื้อ และนิสิตพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 4 จำนวน 8 ท่าน ได้แก่ นายบุญชรัตน์ ชัยนาถ นาย ปกรณ์ ชอบจิตร นางสาว น้ำฝน ชาลีวัลย์ นางสาว ศิริพร สุจาริยาชีพ นางสาว พรนภา อานาทร นางสาว ธัญรดา ขันแข่งบุญ นางสาว กนกวรรณ แซ่ลี้ นางสาว ทิพย์ธิดา โพธิ์ทิพย์ ร่วมกับ นายพิภพ กันทะวงค์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจำป่าหวาย นายรัตนชาติ คำดี พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ (อาจารย์พี่เลี้ยงแหล่งฝึก) นางนิรชร ยอดวงค์ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ นางดวงใจ คล่องแคล่ว พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ นายเอกพงศ์ ภิรมย์วงศ์ เจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข นายเทียนชัย สมฤทธิ์ นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ นางน้ำฝน จันทร์กุลี พนักงานบริการ และนายรัฐเขต เสมอเชื้อ พนักงานบันทึกข้อมูล โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจำป่าหวาย นายยงยุทธ มิ่งขวัญ ผู้ใหญ่บ้าน นางวรัยรัตน์ รำไพ ประธาน อสม.พร้อมทั้ง อสม.และประชาชน บ้านสันกลาง หมู่ที่ 8 ตำบลจำป่าหวาย อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้จัดโครงการ“สันกล๋างใส่ใจ๋ ออกก๋ำลังก๋าย ห่างไกล๋โรค”ขึ้น
จากการสำรวจข้อมูลของนิสิตพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 4 ระหว่างวันที่ 19 – 22 พฤศจิกายน 2562 พบว่า ประชาชนอายุ 6 ปีขึ้นไป จำนวน 345 คน ไม่ออกกำลังกาย ร้อยละ 85.51 เป็นเพศชาย ร้อยละ 51.19 เพศหญิง ร้อยละ 48.81 (เป้าหมายเกณฑ์ จปฐ. ปี 2562 ร้อยละ 60) จึงไม่ผ่านเกณฑ์ การไม่ออกกำลังกายนำไปสู่โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ในผู้ที่มีอายุ 35 ปี ขึ้นไป จำนวน 84 คน เป็นโรคเบาหวาน ร้อยละ 29.76 โรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 50 คน เป็นทั้งโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ร้อยละ 20.24 ข้อมูลจากงานทะเบียนที่โรงพยาบาลพะเยา ณ วันที่ 1 ตุลาคม 2562 พบว่า ประชาชนเป็นโรคเบาหวาน ร้อยละ 18.18 โรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 46.97 เป็นทั้งโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ร้อยละ 34.85
จากการทำประชาคมในวันเสาร์ที่ 30 พฤศจิกายน 2562 โดยนิสิตคณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยพะเยา ร่วมกับ ผู้นำชุมชน คณะอาสาสมัครสาธารณสุข และประชาชนบ้านสันกลาง ปัญหาการไม่ออกกำลังกาย ในประชาชนอายุ 6 ปี ขึ้นไป เป็นปัญหาที่ชุมชนต้องการแก้ไขเป็นอันดับแรก เมื่อร่วมกันหาสาเหตุของปัญหา พบว่า ไม่มีเวลา ไม่ทราบวิธีการออกกำลังกายอย่างมีแบบแผน ขาดผู้นำในการออกกำลังกาย ไม่มีเพื่อนออกกำลังกาย และสถานที่ อุปกรณ์ไม่พร้อมในการออกกำลังกาย แนวทางการแก้ไขปัญหาร่วมกันคือ ให้มีผู้นำในการออกกำลังกาย โดยให้นิสิตคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา แนะนำหรือสอนท่าออกกำลังกายที่ถูกต้องและเหมาะสมให้แก่ผู้นำออกกำลังกาย
ด้วยความตระหนักถึงความสำคัญ และความต้องการของชุมชนในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ร่วมกับ ผู้นำชุมชน คณะอาสาสมัครสาธารณสุข และประชาชนบ้านสันกลาง จึงจัดทำและดำเนินโครงการ “สันกล๋างใส่ใจ๋ ออกก๋ำลังก๋าย ห่างไกล๋โรค”ขึ้น เพื่อส่งเสริมการออกกำลังกาย สร้างเสริมภาวะสุขภาพที่ดี มีทักษะในการออกกำลังกาย ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและลดปัญหาค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพในระยะยาว โดยใช้กระบวนการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ให้กับประชาชนบ้านสันกลางขึ้น กิจกรรมประกอบด้วย การให้ความรู้ เรื่อง ข้อดี ข้อเสีย ของการออกกำลังกาย และการออกกำลังกายที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวาน การผ่อนคลายกล้ามเนื้อ โดยการใช้แพทย์แผนไทย การผ่อนคลายความเครียด โดยวิธีการฝึกหายใจ (Deep breathing exercise) การสอนการเต้นบาสโลปให้แก่ผู้นำเต้นในชุมชน และให้ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการ โดยมีการทำการทดสอบความรู้ ก่อนและหลัง(Pre-post test )การดำเนินกิจกรรมน การจัดโครงการในครั้งนี้ได้รับการสนับสนุน นมถั่วเหลือง จากบริษัท พิสิษฐ์ ธุรกิจ จำกัด ประสานงานโดย นายรัตนชาติ คำดี น้ำดื่มและน้ำแข็งจาก บริษัท อีซูซุ ไทยแลนด์ จำกัด สาขา พะเยาประสานงานโดย นายยงยุทธ มิ่งขวัญ ยาหม่อง จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจำป่าหวาย และวัสดุ อุปกรณ์จาก คณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยพะเยา