ประกันภัยภาคบังคับ / ประกันภัย พ.ร.บ.

บทความกฎหมายเรื่องใกล้ตัววันนี้ขอนำเสนอเรื่อง “ประกันภัยภาคบังคับ” หรือที่ทั่วไปเรียกว่า “ประกันภัย พ.ร.บ.” ซึ่งหมายถึง การที่เจ้าของรถยนต์และรถจักรยานยนต์มีหน้าที่ต้องทำประกันภัยตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 โดยกฎหมายดังกล่าวนั้นมีสาระสำคัญที่เจ้าของรถพึงทำความเข้าใจ เพราะหลายท่านไม่ทำประกันเพราะคิดว่ารถของตัวเองไม่ได้ต่อภาษีประจำปี เป็นรถเก่า หรือคิดว่าไม่สำคัญปล่อยให้ประกันภัยขาดไปบ้าง ผู้เขียนจึงอยากนำสาระสำคัญของกฎหมายดังกล่าวมาเล่าสู่กันฟังในรูปแบบการถามต่อบ เพื่อการทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้น ดังนี้

ทำไมต้องบังคับให้ทำประกันภัย พ.ร.บ. ?

คำตอบ : การบังคับให้เจ้าของรถต้องทำประกันภัยตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 มีวัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองและให้ความช่วยเหลือแก่ประชาชนที่ได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตจากการประสบภัยจากรถ โดยจะได้รับการรักษาพยาบาลอย่างทันท่วงทีกรณีบาดเจ็บ และมีเงินช่วยเป็นค่าปลงศพกรณีเสียชีวิต และเป็นหลักประกันให้แก่สถานพยาบาลว่าจะได้รับค่ารักษาพยาบาลในการรักษาพยาบาลผู้ประสบภัยจากรถ ที่สำคัญจะช่วยลดภาระค่าสินไหมทดแทนในกรณีที่เราเป็นฝ่ายผิดเพราะบริษัทที่รับประกันภัยจะเข้ามาช่วยจ่ายค่าสินไหมทดแทนตามที่กรมธรรม์ประกันภัยกำหนดไว้

รถประเภทใดบ้างที่ต้องทำประกันภัย พ.ร.บ. ?

คำตอบ : ตามกฎหมายกำหนดให้ “รถทุกชนิดทุกประเภ” ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ กฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก กฎหมายว่าด้วยรถยนต์ทหาร เป็นรถที่เจ้าของมีไว้ใช้ ไม่ว่ารถดังกล่าวจะเดินด้วยกำลังเครื่องยนต์ กำลังไฟฟ้า หรือพลังงานอื่น เช่น รถยนต์ รถจักรยานยนต์ รถสามล้อเครื่อง รถยนต์โดยสาร รถบรรทุก หัวรถลากจูง รถพ่วง รถบดถนน รถอีแต๋น ฯลฯ ดังนั้น จึงเป็นคนละกรณีกับการที่แม้ว่าจะมีรถบางประเภทที่กรมการขนส่งทางบกไม่รับจดทะเบียน แต่หากเข้าข่ายว่ารถนั้นเดินด้วยกำลังเครื่องยนต์ กำลังไฟฟ้า หรือพลังงานอื่นแล้วก็เข้าข่ายเป็นรถที่ต้องทำประกันภัยตามกฎหมาย เช่น รถที่มีการดัดแปลงเปลี่ยนเครื่องยนต์ไม่ถูกต้องขนส่งจึงไม่ต่อทะเบียนให้ แต่ก็ต้องทำประกันภาคบังคับเช่นกัน

มีรถที่ได้รับยกเว้นไม่ต้องทำประกันภัย พ.ร.บ. หรือไม่ ?

คำตอบ : รถต่อไปนี้ได้รับยกเว้นไม่ต้องทำประกันภัย พ.ร.บ ประกอบด้วย รถสำหรับเฉพาะองค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท และรถสำหรับผู้สำเร็จราชการ แทนพระองค์ รถของสำนักพระราชวังที่จดทะเบียน และมีเครื่องหมายตามระเบียบที่เลขาธิการพระราชวังกำหนด รถของกระทรวง ทบวงกรม เทศบาล องค์การบริหารส่วนจังหวัด สุขาภิบาล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และส่วนราชการท้องถิ่นที่เรียกชื่ออย่างอื่น และรถยนต์ทหารตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์ทหาร รถของหน่วยงานธุรการขององค์กรที่จัดตั้งขึ้นตามรัฐธรรมนูญ และหน่วยงานธุรการที่เป็นอิสระขององค์กรใดๆ ที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ

ใครมีหน้าที่ต้องทำประกันภัย พ.ร.บ. ?

คำตอบ : ผู้มีหน้าที่ต้องทำประกันภัยรถ ได้แก่  เจ้าของรถ ผู้ครอบครองรถในฐานะผู้เช่าซื้อรถ และผู้นำรถที่จดทะเบียนในต่างประเทศเข้ามาใช้ในประเทศ

หากไม่ทำประกันภัย พ.ร.บ. มีโทษตามกฎหมาย ?

คำตอบ : หากฝ่าฝืนไม่จัดให้มีประกันภัย พ.ร.บ. ตามที่กฎหมายกำหนด จะมีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท (หนึ่งหมื่นบาท)

ประกันภัย พ.ร.บ. คุ้มครองใครบ้าง ?

คำตอบ : คุ้มครอง “ผู้ประสบภัย” หมายถึง ประชาชนทุกคนที่ประสบภัยจากรถ ไม่ว่าจะเป็นผู้ขับขี่ ผู้โดยสาร คนเดินเท้า หากได้รับความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย อนามัย อันเนื่องมาจากอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากรถก็จะได้รับความคุ้มครองตาม พ.ร.บ. นี้

ซื้อประกัน พ.ร.บ. ได้ที่ไหน ?

คำตอบ : เราสามารถซื้อประกัน พ.ร.บ.ได้จากบริษัทประกันวินาศภัยที่รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจประกันภัยรถ รวมถึงสาขาของบริษัทนั้นๆ นอกจากนี้ยังมีบริษัทกลางคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ จำกัด ที่รับประกันภัยเฉพาะรถจักรยานยนต์ ซึ่งมีสาขาให้บริการอยู่ในทุกจังหวัดทั่วประเทศ หากบริษัทใดฝ่าฝืนไม่รับประกัน พ.ร.บ.ตามที่กฎหมายกำหนดต้องระวางโทษปรับตั้งแต่ห้าหมื่นบาทถึงสองแสนห้าหมื่นบาท

อัตราเบี้ยประกันภัย พ.ร.บ. แพงไหม ?

คำตอบ : อัตราเบี้ยประกันเป็นอัตราคงที่และเป็นอัตราเดียวแยกตามประเภทรถ และลักษณะการใช้รถ บริษัทประกันภัยจะไม่สามารถคิดเบี้ยประกันภัยต่างไปจากที่กฎหมายกำหนดได้ ซึ่งปัจจุบันอัตราเบี้ยประกันภัย พ.ร.บ. เป็นไปตามคำสั่งนายทะเบียน ที่ 1/2551 เรื่อง การกำหนดอัตราเบี้ยประกันภัยสำหรับการประกันภัยรถยนต์ ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ.2535 ดังนี้

อัตราเบี้ยประกันภัยคงที่ (ไม่รวมภาษีอากร)

สำหรับการประกันภัยรถตาม พ.ร.บ.คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ.2535

1.รถที่ขับเคลื่อนด้วยกำลังเครื่องยนต์

2.รถที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้า

หมายเหตุ :

1. รถที่จดทะเบียนในต่างประเทศและนำเข้ามาใช้ในราชอาณาจักรเป็นการชั่วคราว อัตราเบี้ยประกันภัยให้ใช้อัตราเบี้ยประกันภัยระยะสั้น หรือไม่เต็มปีตามพิกัดอัตราเบี้ยประกันภัยรถยนต์ พ.ศ. 2548

2. ให้นำอัตราเบี้ยประกันภัยรถจักรยานยนต์ส่วนบุคคลแยกตาม ซี. ซี. มาใช้กับรถจักรยานยนต์สามล้อดัดแปลงสำหรับคนพิการโดยอนุโลม

ประกัน พ.ร.บ.คุ้มครองอะไรบ้าง ?

คำตอบ : ปัจจุบันได้รับความคุ้มครองเป็นไปตามคำสั่งนายทะเบียนที่10/2563 เรื่อง ให้ใช้แบบ ข้อความกรมธรรม์ประกันภัยคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ กรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์ กรมธรรม์ประกันรถยนต์รวมการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ เอกสารประกอบ เอกสารแนบท้ายกรมธรรม์ประกันภัย และพิกัดอัตราเบี้ยประกันภัยรถยนต์ ซึ่งมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2563 โดยได้รับการคุ้มครองดังนี้

 บริษัทประกันวินาศภัยจะชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้ประสบภัยที่ได้รับความเสียหายต่อชีวิตร่างกาย หรืออนามัยของผู้ประสบภัยในนามผู้เอาประกันภัย ซึ่งผู้เอาประกันภัยจะต้องรับผิดชอบตามกฎหมายต่อผู้ประสบภัย เนื่องจากรถที่ใช้หรืออยู่ในทาง หรือเนื่องจากสิ่งที่บรรทุก หรือติดตั้งในรถนั้น ในระหว่างระยะเวลาประกันภัย ดังนี้

ค่าเสียหายเบื้องต้น

บริษัทประกันฯจะจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้น (เป็นวงเงินเดียวกันกับความคุ้มครองข้างต้น) ให้แก่ผู้ประสบภัยที่ได้รับความเสียหายต่อชีวิต ร่างกาย โดยไม่ต้องรอการพิสูจน์ความรับผิดให้เสร็จสิ้นภายใน 7 วัน นับแต่วันที่บริษัทได้รับการร้องขอ โดยจ่ายเป็นค่าเสียหายเบื้องต้น ดังนี้

1. กรณีผู้ประสบภัยได้รับความเสียหายต่อร่างกาย บริษัทจะจ่ายค่ารักษาพยาบาล และค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล ตามจำนวนที่จ่ายไปจริง แต่ไม่เกิน 30,000 บาทต่อหนึ่งคน
2. กรณีผู้ประสบภัยได้รับความเสียหายต่อร่างกายอย่างหนึ่งอย่างใดดังต่อไปนี้ บริษัทจะจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นจำนวน 35,000 บาทต่อหนึ่งคน

1. ตาบอด
2. หูหนวก
3. เป็นใบ้ หรือเสียความสามารถในการพูด หรือลิ้นขาด
4. สูญเสียอวัยวะสืบพันธุ์
5. เสียแขน ขา มือ เท้า นิ้ว
6. เสียอวัยวะอื่นใด
7. จิตพิการอย่างติดตัว
8. ทุพพลภาพอย่างถาวร

3. กรณีผู้ประสบภัยได้รับความเสียหายต่อชีวิต บริษัทจะจ่ายค่าปลงศพและค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการจัดการศพของผู้ประสบภัยตามจำนวนเงินค่าเสียหายเบื้องต้น 35,000 บาทต่อหนึ่งคน
4. จำนวนตามข้อ 1. และ 2. รวมกัน หรือจำนวนข้อ 1. และ 3. รวมกัน แต่หากผู้ประสบภัยได้รับความเสียหายตามข้อ 1. 2. และ 3. หรือได้รับความเสียหายตามข้อ 2. และ 3. ให้ได้รับค่าเสียหายเบื้องต้นรวมกันไม่เกินจำนวน 65,000 บาท

หมายเหตุ- กรณีผู้ประสบภัยที่เป็นผู้ขับขี่รถที่เป็นฝ่ายผิด หรือไม่มีคู่กรณี จะได้รับความคุ้มครองเฉพาะค่าเสียหายเบื้องต้นเท่านั้น

หากรถที่ไม่ได้ทำประกันภัย พ.ร.บ. ไว้ ไปก่อให้เกิดความเสียหายกับผู้ประสบภัย
คำตอบ : เจ้าของรถมีหน้าที่ต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายนั้น ถ้าผู้ประสบภัยได้รับบาดเจ็บเจ้าของรถต้องจ่ายค่ารักษาพยาบาลหรือถ้าเสียชีวิตต้องรับผิดชอบค่าปลงศพ อย่างน้อยต้องไม่ต่ำกว่าจำนวนที่กฎหมายกำหนดไว้ (กรณีบาดเจ็บเท่าที่รักษาจริงจะไม่เกิน 30,000 บาท กรณีเสียชีวิต 35,000 บาท) หากได้รับน้อยกว่านี้ผู้ประสบภัยหรือทายาทโดยธรรมของผู้ประสบภัยยังคงมาขอรับส่วนที่ยังขาดอยู่ได้จากกองทุนทดแทนผู้ประสบภัย เมื่อกองทุนทดแทนผู้ประสบภัยจ่ายไปแล้ว กฎหมายกำหนดให้นายทะเบียนตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 มีหน้าที่เรียกเงินตามจำนวนที่ได้จ่ายไปคืนจากเจ้าของรถรวมทั้งเงินเพิ่มในอัตราร้อยละยี่สิบของจำนวนค่าเสียหายเบื้องต้นที่จ่ายจากกองทุนทดแทนผู้ประสบภัยเพื่อเข้าสมทบอีกต่างหากภายใน 7 วันนับแต่วันที่ได้รับคำสั่งจากนายทะเบียน

นอกจากนี้การที่ผู้ขับขี่รถที่ไม่มีประกันภัย พ.ร.บ.ไปก่อให้เกิดความเสียหายกับผู้ประสบภัย ก็มีหน้าที่ต้องรับผิดฐานละเมิดซึ่งชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ดังนั้น หากมีการทำประกันภัย พ.ร.บ.ไว้จะช่วยลดความเสี่ยงที่ต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทนได้อีกช่องทางหนึ่ง เช่น ผู้ประสบภัยถึงแก่ชีวิต และทายาทเรียกร้องค่าสินไหมทดแทน เป็นค่าขาดไร้อุปการะ ค่าปรงศพ รวม 2,000,000 บาท หากทำประกันภัย พ.ร.บ.ไว้จะจะมีบริษัทประกันฯมาร่วมจ่ายค่าสินไหมทดแทน 500,000 บาท ตามกรมธรรม์ เป็นต้น

--------------------------------

สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.)

โทร. 0-2515-3999 โทรสาร. 0-2515-3970

สายด่วนประกันภัย 1186 

สำนักงาน คปภ. จังหวัดพะเยา

โทร. 054-449-603

เวลาทำการ วันจันทร์-วันศุกร์  เวลา 8.30-16.30 น.